Świat olejów silnikowych może się wydawać tajemniczy. Czy warto wybrać olej syntetyczny? Kiedy zmienić olej syntetyczny na półsyntetyczny? I czy w ogóle warto to robić?
Olej to z całą pewnością jeden z najważniejszych samochodowych „płynów ustrojowych”. Kwestie doboru odpowiedniego oleju, częstotliwości wymiany i inne sprawy z nim związane, bywają najpopularniejszymi tematami na licznych internetowych grupach i forach dyskusyjnych na temat motoryzacji. Olej potrafi rozgrzać atmosferę i sprawić, że nawet najbardziej zgodni miłośnicy danego modelu zaczynają się kłócić o to, która z marek jest najlepsza i jaki olej syntetyczny wybrać.
Z drugiej strony, niepokojąco wielu kierowców w ogóle lekceważy kwestię oleju w swoim samochodzie. Nie mają zielonego pojęcia, jak często wymieniać olej w silniku i jakie parametry ma ten, na którym powinien pracować ich pojazd. Pojęcia takie jak „olej syntetyczny” czy „olej mineralny” są im kompletnie obce. Mało tego – niektórzy nie pamiętają nawet o tym, by regularnie kontrolować poziom oleju.
Zacznijmy od małego olejowego ABC
Zadaniem oleju silnikowego jest właściwe smarowanie elementów ruchomych jednostki napędowej. Olej zmniejsza tarcie przede wszystkim między tłokami a cylindrami. Jeśli używamy specyfiku dobrej jakości i kontrolujemy jego stan, możemy się spodziewać zmniejszenia zużycia paliwa i mniejszego hałasu ze strony silnika. Olej „potrafi” także uszczelniać i chłodzić. Słowem: to prawdziwie „życiodajny” płyn dla silnika.
Na opakowaniach oleju i w opisach tych produktów można znaleźć wiele symboli i cyfr, które mogą się wydawać dość tajemnicze. O co chodzi z określeniami typu „5W30” albo „10W40”? To oznaczenia lepkości. Cyfra przed „W” oznacza lepkość zimową. Im niższa, tym olej jest bardziej płynny w niskich temperaturach. Za „W” znajduje się oznaczenie lepkości w wysokich temperaturach.
Czym jest klasa jakości oleju? To oznaczenie wyglądające przykładowo tak: ACEA B3.
„ACEA” to oznaczenie organizacji odpowiadającej za te normy. Litera oznacza to, do jakiego silnika jest przeznaczony dany olej. „A” to specyfik odpowiadający na pytanie „Jaki olej do silnika benzynowego?”, „B”: „Jaki olej do diesla”, „C”: do diesla z filtrem cząstek stałych (DPF).
Olej syntetyczny, mineralny, półsyntetyczny: różnice
Na rynku występują trzy główne typy olejów. Różnią się sposobem produkcji. Mineralny kiedyś był najpopularniejszym typem. Powstaje w procesie rafinacji ropy naftowej. Jak powstaje olej syntetyczny? Jak wskazuje jego nazwa, powstaje z w wyniku procesu syntezy różnych związków chemicznych. Pozostaje jeszcze kwestia oleju półsyntetycznego. Jest on czymś pomiędzy tymi dwoma wspomnianymi typami: czyli jest mieszanką olejów syntetycznych i półsyntetycznych.
Jak rozpoznać olej syntetyczny? Najczęściej odpowiednia informacja będzie zawarta na opakowaniu produktu lub w jego opisie. Szukajmy takich określeń jak „synthetic” czy „100% synthetic”
Jaki olej do silnika stosować?
Oleje mineralne są najtańsze, ale mają swoje wady. Przede wszystkim, zawierają m.in. siarkę i substancje, których spalanie sprzyja powstawaniu groźnego nagaru. Olej mineralny też większą lepkość.
Olej syntetyczny zapewnia lepszą czystość i płynność pracy układu napędowego. Przyjęło się jednak uważać, że starsze samochody powinny jeździć na oleju mineralnym, a przy dużym przebiegu należy dokonać „przestawienia”. Czy to prawda?
W dzisiejszych czasach, raczej nie. To, jakiego oleju należy używać, jest napisane w instrukcji obsługi pojazdu. Jeśli taką nie dysponujemy, w internecie znajdziemy specjalne strony, na których są takie informacje. Przygotujmy tylko numer VIN samochodu, by dopasowanie było jak najlepsze.
Jeżeli nasz samochód dotychczas jeździł na oleju syntetycznym lub półsyntetycznym – jak większość bardziej współczesnych konstrukcji, spotykanych na drogach – raczej nie powinniśmy tego zmieniać, o ile silnik jest nadal w dobrej kondycji, a spalanie oleju nie jest zbyt duże. Jeśli jest, warto przemyśleć zmianę na mineralny, ale najlepiej zrobić to po konsultacji z mechanikiem.
Oleje syntetyczne ze względu na swoje właściwości, mają o wiele lepsze parametry, a co za tym idzie – lepszy wpływ na właściwą pracę silnika. Kiedy stosować olej syntetyczny, a kiedy półsyntetyczny? Tutaj także należy się trzymać zasady: najlepiej lej to, co było stosowane wcześniej, o ile nie przynosi to silnikowi wyraźnej szkody.
Olej syntetyczny: co ile wymiana?
Kwestia „jak często wymieniać olej syntetyczny w silniku” nie jest taka prosta. Podobnie jest zresztą przy oleju mineralnym czy półsyntetycznym. Teoretycznie, można byłoby napisać, że najbezpieczniej jest trzymać się zaleceń z instrukcji obsługi auta, tak jak w przypadku doboru „oliwy”.
Niestety, od dawna niektórzy producenci wpisują w instrukcjach abstrakcyjne interwały wymiany oleju, by samochód wydawał się pierwszemu właścicielowi „tańszy” w eksploatacji (bo przecież oszczędza się na przeglądach). Niestety, wymiana oleju co 30 czy nawet 40 tysięcy kilometrów ma swoje konsekwencje w postaci znacznego obniżenia trwałości silnika. Pierwszy właściciel może i tego nie odczuje, ale kolejni już tak… i w ten sposób kilka modeli otrzymało łatkę „wyjątkowo awaryjnych samochodów”, mimo że częstsza wymiana oleju mogłaby całkowicie odwrócić sytuację.
Jak często wymieniać olej? Najlepiej nie rzadziej niż co 15 tysięcy kilometrów, chyba że w instrukcji podano jeszcze mniejszą wartość. Jeśli samochód dużo jeździ po mieście, na krótkich odcinkach lub ma wysilony silnik i jest użytkowany ostro, sportowo: najlepiej nie zwlekać z wymianą i wykonać ją co 10 tysięcy kilometrów. Olej wymienia się razem z filtrem. Wymiana nie jest trudna i wykona ją każdy mechanik a także „majsterkowicz”, o ile dysponuje kanałem.
Co zrobić, jeśli jeździmy samochodem naprawdę mało? Niezależnie od przebiegu, warto wlewać nowy olej co dwanaście miesięcy. Pamiętajmy też o jego regularnym sprawdzaniu. Najlepiej robić to przy co drugim tankowaniu i przed długimi trasami.
Jaki olej syntetyczny jest najlepszy?
Bezpiecznie będzie trzymać się zaleceń producenta. Można też sprawdzić opinię na forach dyskusyjnych… ale uwaga – to zajęcie dla cierpliwych!
Co zrobić, jeśli twój samochód zużywa dużo oleju? Warto udać się do mechanika lub… pomyśleć nad zmianą wozu. Zadbane – również pod kątem „olejowym” – znajdziesz w Spotawheel.
